Helaas biedt het advies van het Zorginstituut geen oplossing op de korte termijn, maar worden de oplossingen voor de bekostiging met als doel dit per 2023 op te lossen. Roche mist, net als vele partijen, de urgentie om gelijke toegang voor alle patiënten tot moleculaire diagnostiek, zo snel mogelijk op te lossen. Deze notitite geeft de positie van Roche in Nederland weer.
Om de meest geschikte behandeling voor patiënten te identificeren is kwalitatief goede en tijdige moleculaire diagnostiek van cruciaal belang. Dit noemen we gepersonaliseerde zorg. Dit is belangrijk voor het stellen van de diagnose, prognose en het beter voorspellen welk geneesmiddel werkt bij een individuele patiënt. Gepersonaliseerde zorg in de oncologie is niet alleen de toekomst, dit is de realiteit van vandaag.
Voor het realiseren en implementeren van gepersonaliseerde oncologische zorg voor patiënten nu en in de toekomst is het van belang de volgende 3 knelpunten zo snel mogelijk op te lossen:
Het advies van het Zorginstituut en de beleidsreactie van de minister stellen beiden dat er ongelijke toegang is voor patiënten tot uitgebreide complexe moleculaire diagnostiek. Ook stellen beiden dat de belangrijkste oorzaak hiervoor het ontbreken van een adequate bekostigingsstructuur is. De huidige bekostiging via de DBC structuur is niet toereikend en onoverzichtelijk. Waarom wachten tot 2023 en de patiënten de kans op de betere zorg onthouden als de oplossing zo voor de hand ligt? Roche pleit voor het uitvoeren van de aangenomen motie van Van Brenk / Sazias3 (2021 / 35383-4) uit. Breid de huidige betaaltitel uit voor patiënten met uitgezaaide kanker voor complexe moleculaire diagnostiek zijnde whole genome sequencing (WGS) én uitgebreide panel diagnostiek (biopt + bloed). Uiteraard met afspraken over hoogwaardige kwaliteit bij de uitvoering en dataverzameling.
Alleen voor patiënten bij wie de bron van de primaire tumor onbekend (PTO ) is, is er door samenwerking van verschillende partijen (o.a. Patiëntenverenigingen) een betaaltitel gerealiseerd voor de bekostiging van Whole genome sequencing (WGS). Een prachtige eerste stap richting brede implementatie van uitgebreide complexe moleculaire diagnostiek. Echter is WGS slechts een van de uitgebreide moleculaire diagnostiek mogelijkheden en kan (nog) niet bij elke patiënt worden uitgevoerd. Hierdoor heeft ~30% van de PTO patiënten nog steeds geen toegang tot complexe moleculaire diagnostiek ondanks deze betaaltitel.4 Tevens is het ook voor patiënten met uitgezaaide kanker waarvan de oorsprong wel bekend is belangrijk, dat zij ook zo snel mogelijk toegang krijgen tot deze vormen van diagnostiek.
De minister geeft in haar beleidsreactie aan dat toegang voor patiënten met uitgezaaide kanker al geregeld is via de DRUP-studie. Dit klopt echter niet, zoals de minister zelf ook al bevestigde tijdens het debat over geneesmiddelen op 16 juni 2021. Uit de beleidsreactie blijkt dat verdere concrete stappen naar een bekostigingsstructuur pas per januari 2023 zijn voorzien. Deze ontwikkelingen en tijdlijn staan haaks op de urgentie die de Tweede Kamer hecht aan deze thematiek, blijkend uit de initiatiefnota (2020)5 en zeer recent de unaniem aangenomen motie Van Brenk/Sazias (2021 / 35383-4) over de uitgebreide DNA-test voor patiënten met uitgezaaide kanker opnemen als te vergoeden zorg.
De waarde van moleculaire diagnostiek is niet alleen de test; juist ook de brede data analyse en verzameling bieden inzichten. Momenteel is deze data gefragmenteerd opgeslagen door heel Nederland. Door de ontwikkeling van een nationale genoom databank (te linken aan andere EU databanken) met DNA/RNA- en tumor gegevens, gekoppeld aan de toegepaste behandelingen en behandelresultaten biedt 4 voordelen:
Er kan sneller een passende behandelkeuze worden gemaakt (die ook kan zijn om niet te behandelen)
Het maakt onderzoek/studies naar precisie geneesmiddelen (beter) mogelijk in Nederland
Er is onderzoek mogelijk op grotere aantallen patiënten (‘big data’) → meer inzicht
De oncologische zorg verbetert
De gegevens uit de databank dragen daarmee bij aan het ‘samen beslissen’ en continu leren, zoals ook onderstreept in de brief6 van het nationaal genoom initiatief.
De waarde van diagnostiek is meer dan alleen het vinden van een behandeling die nu al beschikbaar is. Juist ook het inzicht dat er geen behandeling mogelijk is (verminderen overbehandeling) en de kans op toegang tot geneesmiddelen in ontwikkeling, bijvoorbeeld via klinische studies in Nederland, zijn van grote waarde.
Brede toepassing van uitgebreide moleculaire diagnostiek in combinatie met een nationale genoom databank bieden patiënten meer kans om deel te nemen aan studies met precisie geneesmiddelen die nog in ontwikkeling zijn. Deze studies kunnen echter alleen uitgevoerd worden in landen waar brede moleculaire diagnostiek en dataverzameling als de standaard geïmplementeerd zijn. Door dit niet nu breed in te voeren, terwijl andere landen deze stappen wel zetten, krijgen de Nederlandse patiënten later toegang tot deze precisie geneesmiddelen.
Roche voelt een gezamenlijke verantwoordelijkheid om er samen met alle partijen voor te zorgen dat de juiste vorm van diagnostiek in Nederland beschikbaar is, voor de juiste patiënt, op het juiste moment. Niet pas in 2023, maar zo snel mogelijk.
Bron vermelding:
Brief reactie van de minister van de minister voor Medische Zorg en Sport (https://www.vereniginginnovatievegeneesmiddelen.nl/stream/kamerbrief-reactie-minister-op-advies-moleculaire-diagnostiek.pdf)
Deze website met het internetadres